Doopvont

schenking baron von Ohlendorff 5 oktober 1907

Nadat in 1907 altaar en kansel waren geplaatst besloot baron August von Ohlendorff dat er ook een nieuw doopvont moest komen. Hij nam zelf contact op met architect Frans van Dijck over de esthetische voorwaarden en schonk het ‘kant en klaar’ aan de kerk (schenkingsacte d.d. 5 oktober 1907). Tevens beloofde hij een spaarboekje te openen ter waarde van 100 frs. voor de eerste dopeling. De gelukkige was een zekere Gertrud Schulze (Taufbuch, 1907, nr. 23, 17/10/1907, waarbij deze geste in de kantlijn is opgetekend).  

De totale kost voor het doopvont was 2.060 frs. (ik dacht 1.960, zie onder) De ontwerper of uitvoerder is onbekend. Baron August von Ohlendorff was een gerespecteerd lid van de Protestantse kerk, tevens jarenlang lid van de ‘Kirchenvorstand’, nu eens als ‘Diakon’, dan weer als ‘Älteste’. Hij was een broer van Heinrich von Ohlendorff, beide telgen van een Hamburgse koopmansfamilie gespecialiseerd in de handel in en verwerking van guano (meststoffen) uit Zuid-Amerika. De Antwerpse fabriek was gevestigd in Burcht en stelde meer dan 500 personen te werk. Na zijn dood (1911) werd hij begraven op kerkhof Hamburg-Ohlsdorf, met een mausoleum als grafmonument. Na de oorlog is zijn fabriek (voortgezet door zijn zoon) gesloten en onder sequester gesteld.

Doopvont lotgevallen

Het doopvont bestaat uit twee delen: een marmeren kuip op dito voet (met daarop het wapenschild van de baron) en een los zwevende messing bekroning, opgehangen met contreforts aan de muur onder het glasraam verbeeldende ‘Jezus die de kinderen tot zich roept en hen de handen oplegt’. Bij de herschildering van de kerk begin jaren 1950 is het doopvontdeksel gedemonteerd en uit de kerk verwijderd. Meer dan 50 jaar heeft het op de gewelven van de kerk gelegen. Tijdens de herstellingswerken in 2012 is het naar beneden gebracht. Het was zwaar vervuild en geoxydeerd.

Onderzoek vanwege de Artesis Hogeschool o.l.v. prof. Patrick Storme bevestigde de waarde en kwaliteit van het doopvontdeksel. Hierop besloot het kerkbestuur om de restauratie te laten plaatsvinden en dit bijzondere stuk erfgoed weer op z’n oorspronkelijke plaats te installeren.  De restauratie werd uitgevoerd door dhr. Derek Biront van METAFOSE uit Borgerhout. Er werd een subsidie verkregen van de Provincie Antwerpen en van enkele Duitse firma’s (BASF en DEGUSSA-Evonik)

Correspondentie fam. Ohlendorff 1907

In het archief zijn alle documenten bewaard. Het begint met twee brieven van Robert von Ohlendorff aan Pastor Eichler, waarin hij – 4 juli 1907 – meldt dat zijn ouders de intentie hebben een doopvont te schenken: Nieuw en elegant. Graag een gesprek met de architect erbij. Kan hi meteen de tekening beoordelen. In de tweede brief – 1 oktober 1907 – meldt hij een probleem met de afgesproken datum (ze zijn nog in Hamburg, en de ‘kraan’ (de stellage met contrefort) is nog niet klaar). Misschien beter uitstellen.

172. Chaussée de Malines
Antwerpen, den 4. Juli.

Sehr geehrter Herr Pastor, Ich möchte Sie freundlichst bitten, mir mitteilen zu wollen, wann ich Sie mal sprechen könnte. Am liebsten wäre mir ein Rendez-vous in der Kirche und zwar auch mit dem Architekten Van Dijck. Meine Eltern beabsichtigen nämlich,
einen Taufstein für die Kirche zu geben. Neu und elegant. Ich kann Herrn Van Dijck
dann bei dieser Gelegenheit auch die Taufstein-Zeichnungen vorlegen.

Mit freundlichem Gruss,
Ihr ergebener
Robert v. Ohlendorff

172, Chaussée de Malines.
Antwerpen, den 1. X. 07

Sehr geehrter Herr Pastor!
Mein Vater teilt mir soeben mit, dass dieser Kran am Deckel zum Taufstein, obgleich er ihn Ende der Woche fertig haben will, niemals für dahin abgeliefert werden kann, da er noch zur Zeit in der Arbeit zurück ist.
Wäre es nun vielleicht nicht richtiger, mit der Einweihung des Taufsteines bis Sonntag den 27. Oktober zu warten? Da ich am 20. Oktober mit meinen Eltern noch in Hamburg sein werde.
Hoffentlich sind Sie mit unserem Vorschlag einverstanden.

Mit freundlichem Gruss verbleibe ich
Ihr ergebener
Robert v. Ohlendorff

Schenkingsbrief 5 oktober 1907

Antwerpen, den 5. Oktober 1907

An den Verwaltungsrat
der Deutschen Evangelischen Kirche
Longue Rue de la Boutique 5.
Antwerpen

Ich habe die Absicht, Ihrer Kirche einen neuen Taufstein nebst Zubehör zum Geschenk zu machen. Und in der Erwartung, daß diese Stiftung von meiner Familie und mir freundl. Annahme findet, möchte ich mir erlauben, daran die Bestimmung zu knüpfen, daß dieser Stein stets Eigentum Ihrer Gemeinde bleibt. Sollte diese je in die Lage kommen, ihre jetzige Kirche gegen eine neue, eigene zu vertauschen, so wurde der Taufstein als Eigentum der Gemeinde in das eventuelle neue Gotteshaus mit überzuführen sein.
Ich bitte mir die Genehmigung erteilen zu wollen, die für die Aufstellung des Steins nötigen Arbeiten ausführen zu lassen und verbleibe in Hochachtung.

Aug. Frhr von Ohlendorff

Kaartje post factum met de kostprijs

Geehrter Herr Pastor,
Freiherr u. Freifrau von Ohlendorff.
 theilen Ihnen ergebenst
mit, daß für die //
Taufstein Installie-
rung frs. 1960 veraus-
gabt wurden.
grüßend ihn ergeben
             Aug. v. Ohlendorff
A 20/3 08

… delen u mee, dat voor de installering van de doopvont 1960 frs. is uitgegeven.